Trump cảnh báo tại hội nghị thượng đỉnh NATO rằng xung đột với Iran có thể bùng phát trở lại, dẫn đến tâm lý e ngại rủi ro gia tăng trên thị trường vàng

Vào ngày 25 tháng 6 theo giờ địa phương, Tổng thống Hoa Kỳ Trump đã đưa ra một tuyên bố có sức nặng trong hội nghị thượng đỉnh NATO, tuyên bố rằng "xung đột giữa Israel và Iran có thể bùng phát trở lại, có lẽ là sớm". Tuyên bố này đã phá vỡ kỳ vọng của thị trường về việc giảm bớt căng thẳng ở Trung Đông và gây ra sự biến động trên thị trường tài chính toàn cầu. Tính đến phiên giao dịch sáng ngày 26 tháng 6 tại thị trường châu Á, giá vàng giao ngay đã nhanh chóng phục hồi từ mức thấp nhất trong hai tuần là 3322,93 đô la một ounce lên khoảng 3345,62 đô la, tăng 0,4%, trong khi chỉ số đô la Mỹ giảm xuống còn 97,46, mức thấp mới kể từ tháng 3 năm 2022, cung cấp hỗ trợ kép cho giá vàng.

1、 Bối cảnh phát biểu của Trump và trò chơi địa chính trị

Lời cảnh báo của Trump không phải là vô căn cứ. Mặc dù ông tuyên bố vào ngày 24 tháng 6 rằng Israel và Iran đã đạt được thỏa thuận ngừng bắn, nhưng tình hình thực tế vẫn còn hỗn loạn: quân đội Israel vẫn tiếp tục không kích một cơ sở radar ở Tehran sau lệnh ngừng bắn và Iran đáp trả bằng cách phóng tên lửa đạn đạo vào Israel. Trump nhấn mạnh tại hội nghị thượng đỉnh NATO rằng Hoa Kỳ đã "phá hủy hoàn toàn" các cơ sở hạt nhân của Iran và cảnh báo rằng nếu Iran khởi động lại chương trình làm giàu uranium của mình, họ sẽ tiến hành một cuộc tấn công khác. Ông cũng tiết lộ rằng các quan chức Hoa Kỳ và Iran sẽ tổ chức các cuộc đàm phán vào tuần tới, nhưng nhiều lần tuyên bố rằng các thỏa thuận như vậy là "không cần thiết".

Chiến lược “mềm cứng” này phản ánh mâu thuẫn chiến lược của Hoa Kỳ tại Trung Đông: một mặt, sử dụng răn đe quân sự để kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran, mặt khác, cố gắng gây sức ép thông qua đàm phán. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Iran đã phủ nhận rõ ràng việc đạt được bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào, chỉ tuyên bố rằng “nếu Israel ngừng hành động xâm lược, Iran không có ý định tiếp tục trả đũa”. Sự khác biệt về lập trường này khiến tình hình trở nên bất ổn, và mối lo ngại của thị trường về khả năng xung đột leo thang bất cứ lúc nào vẫn tiếp tục lên cao.

2、 Rủi ro tiềm ẩn và tác động thị trường của xung đột Iran-Iraq

1. Định giá lại phí bảo hiểm rủi ro địa chính trị

Nếu xung đột Iran-Iraq bùng nổ lần nữa, nó có thể gây ra nhiều phản ứng dây chuyền:

Khủng hoảng cung cấp năng lượng: Quốc hội Iran đã cân nhắc đóng eo biển Hormuz, "cổ họng" vận chuyển dầu toàn cầu. Nếu bị chặn, giá dầu thô Brent có thể tăng vọt lên 120-130 đô la một thùng, làm trầm trọng thêm áp lực lạm phát toàn cầu.

Nguy cơ tấn công cơ sở hạt nhân: Mặc dù cuộc không kích của Hoa Kỳ vào cơ sở hạt nhân Fordo của Iran đã được Hoa Kỳ mô tả là "phá hủy hoàn toàn", thông tin tình báo bị rò rỉ cho thấy các bộ phận ngầm của cơ sở này vẫn chưa bị phá hủy và Iran có thể đã bí mật chuyển kho dự trữ uranium đã làm giàu của mình. Nếu xung đột leo thang, một cuộc tấn công vào các cơ sở hạt nhân có thể gây ra tình trạng bất ổn rộng lớn hơn trong khu vực.

Cuộc chiến ủy nhiệm đang mở rộng: Các nhóm vũ trang Houthi được Iran hỗ trợ, Hezbollah và các lực lượng khác ở Lebanon có thể tham gia xung đột, dẫn đến mất hoàn toàn quyền kiểm soát tình hình ở Trung Đông.

Những rủi ro này trực tiếp thúc đẩy nhu cầu trú ẩn an toàn cho vàng. Dữ liệu lịch sử cho thấy trong vòng 8-20 ngày giao dịch sau một cuộc khủng hoảng địa chính trị, mức tăng trung bình của giá vàng có thể đạt 5,5%. Sự ổn định hiện tại của vàng quanh mức 3300 đô la phản ánh một phần nhu cầu phòng ngừa rủi ro của thị trường trước sự leo thang của các cuộc xung đột.

2. Phản ứng tức thời và dòng vốn chảy vào thị trường vàng

Sự phục hồi của giá vàng vào ngày 26 tháng 6 là kết quả của nhiều yếu tố cộng hưởng:

Sự hỗ trợ từ việc đồng đô la Mỹ suy yếu: Chỉ số đồng đô la Mỹ đã giảm xuống mức thấp nhất trong bốn năm, khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư nắm giữ các loại tiền tệ như euro và bảng Anh.

Hỗ trợ dài hạn cho hoạt động mua vàng của ngân hàng trung ương: Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã tăng lượng vàng nắm giữ trong bảy tháng liên tiếp, với lượng vàng nắm giữ tăng lên 73,83 triệu ounce, cho thấy nhu cầu phân bổ vàng mang tính chiến lược của các nhà đầu tư tổ chức.

Tuy nhiên, có sự khác biệt trên thị trường: một số quỹ đầu cơ đã rút khỏi thị trường vàng sau khi thỏa thuận ngừng bắn được công bố, và vào ngày 24 tháng 6, lượng nắm giữ ETF vàng đã giảm 12,3 tấn mỗi ngày, trong khi các nhà đầu tư dài hạn dần dần xây dựng các vị thế quanh mức 3300 đô la. 'Trò chơi dài hạn' này duy trì một mô hình biến động về giá vàng trước khi dữ liệu được công bố.

3、 Ý kiến ​​chuyên gia và cảnh báo rủi ro

Phân tích thể chế: Michael Feroli, Nhà kinh tế trưởng của JPMorgan Chase, chỉ ra rằng sự leo thang của xung đột Trung Đông có thể đẩy cao kỳ vọng lạm phát và vàng như một công cụ chống lạm phát sẽ được hưởng lợi.

Các nhà phân tích của Citigroup dự đoán rằng nếu eo biển Hormuz bị chặn, giá vàng có thể vượt ngưỡng 3.400 USD/ounce, nhưng về lâu dài vẫn giảm xuống mức 2.500-2.700 USD.

Yang Delong, Nhà kinh tế trưởng của Quỹ mở Qianhai, tin rằng sự suy yếu của đồng đô la Mỹ và việc ngân hàng trung ương mua vàng sẽ tạo thành hỗ trợ dài hạn và xu hướng tăng giá vàng trong trung và dài hạn sẽ không thay đổi.

Những phát biểu của Trump tại hội nghị thượng đỉnh NATO đã khơi lại mối lo ngại của thị trường về xung đột Iran-Israel, một lần nữa nhấn mạnh vai trò của vàng như một "nhiệt kế khủng hoảng". Trong ngắn hạn, việc định giá lại các khoản phí bảo hiểm rủi ro địa chính trị và sự suy yếu của đồng đô la Mỹ hỗ trợ giá vàng, nhưng xu hướng trung và dài hạn vẫn phụ thuộc vào chính sách của Cục Dự trữ Liên bang, diễn biến địa chính trị và triển vọng kinh tế toàn cầu.